Marek Pyznarski, menedżer produktu Subiekt GT, InsERT S.A.

1. Geneza zmian i ich źródła

Proces legislacyjny dokonujący zmiany w funkcjonowaniu podatku od towarów i usług zmienia się bardzo dynamicznie. Rząd od pierwszych miesięcy 2011 zapowiadał liczne zmiany. Pierwotnie miały one wchodzić w życie od 1 stycznia 2013, następnie podzielono je na dwie transze, z których pierwsza z mniej fundamentalnymi zmianami miała zacząć obowiązywać od 1 stycznia 2013, a druga od 1 lipca 2013. W toku prac sejmowych ten drugi termin zamieniono na 1 stycznia 2014, a ostatecznie Senat przegłosował przesunięcie terminu pierwszej transzy na 1 kwietnia 2013, stąd też nie będę się nimi zajmować w tym artykule.

Podatnicy jednak nie odetchnęli z ulgą - istotne zmiany wejdą w życie od 1 stycznia 2013. Po pierwsze, zmiany dotyczące fakturowania, "tylnymi drzwiami" zostaną wprowadzone poprzez nowelizację Rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur [...], który obecnie (stan na 1 grudnia 2012) nadal jest w fazie uzgodnień projektu. Minister finansów nie miał wyjścia - dyrektywa 2010/45/UE z dnia 13 lipca 2010 nakłada na państwa członkowskie obowiązek uchwalenia zmian nie później niż do końca 2012 r. i stosowanie ich od początku 2013 r. Po drugie, wejdzie w życie "Ustawa o redukcji niektórych obciążeń administracyjnych w gospodarce", która uatrakcyjni stosowanie kasowej metody rozliczania VAT oraz ułatwi stosowanie tzw. "ulgi za złe długi". Ustawa przeszła już pełną drogę legislacyjną i 30 listopada została podpisana przez prezydenta.

2. Zmiany w danych na fakturach

Nie można powiedzieć, aby były to zmiany o charakterze rewolucyjnym, raczej jest to zbiór mniejszych zmian, których liczba jest jednak na tyle spora, że może skomplikować życie przedsiębiorcom.

Przede wszystkim do lamusa odchodzi data sprzedaży, a w jej miejsce zostaje wprowadzona data zakończenia dostawy lub wykonania usług, a dla faktur zaliczkowych - data otrzymania zapłaty. Zmianom ulegnie także zakres danych na korektach faktur i notach korygujących, pojawią się nowe - obowiązkowe klauzule dla metody kasowej, a także nowe zasady samofakturowania. Ponadto konieczne stanie się określanie rodzaju zastosowanej procedury marży, wykazywanie ceny jednostkowej netto lub brutto oraz kwot rabatu.

W naszych programach przygotowaliśmy specjalne, dedykowane na 2013 r. wydruki. Jest ich niemało, bo około 50.

3. Faktury uproszczone

Nowy rodzaj dokumentu może zawierać mniej danych niż na tradycyjnych fakturach – zarówno w zakresie danych nabywcy (wystarczy jego numer identyfikacji podatkowej), jak i danych o sprzedawanym asortymencie. Faktury uproszczone będą miały jednak kilka ograniczeń: limit kwoty całkowitej wartości dokumentu do 450 zł lub 100 euro, zastosowanie do dokumentowania wyłącznie sprzedaży krajowej oraz obowiązek wykazywania pełnych danych na wystawianych do nich korektach.

Mimo wszystko wydaje się, że ten rodzaj faktur znajdzie szerokie zastosowanie w punktach sprzedaży, gdzie jest wielu różnych i często zmieniających się nabywców - np. na stacjach benzynowych lub w hotelach.

W naszych programach takie zmiany nie mogły przejść bez echa. Naszym głównym celem było maksymalne uproszczenie wystawiania takich dokumentów, do czego przyczyni się m.in. automatyczny zapis danych kontrahenta określonego jedynie przez NIP lub PESEL do kartoteki wraz z zapisem dokumentu, oraz elastyczność obsługi - poprzez automatyczną konwersję faktury uproszczonej do zwykłej, jeśli nie będzie ona już spełniać kryteriów wersji uproszczonej, np. przy przekroczeniu progu kwotowego.

Obsługę faktur uproszczonych przygotowaliśmy jednolicie we wszystkich naszych programach do fakturowania: Subiekcie GT, Navireo, Subiekcie Sprint oraz mikroSubiekcie dla Windows. Do obsługi tych dokumentów zostaną także dostosowane programy księgowe, czyli Rachmistrz GT i Rewizor GT.

3. Pozostałe zmiany w fakturowaniu

Nowa wersja rozporządzenia wprowadza dodatkowo następujące zasady:

• zniesienie obowiązku wykazywania numeru rejestracyjnego pojazdu przy zakupie paliwa,
• możliwość wystawiania faktur przez podatników zwolnionych,
• możliwość wystawiania jednej faktury zbiorczej za cały miesiąc, o ile jest ona wystawiana nie później niż ostatniego dnia miesiąca,

4. Kreator zmian

Zdajemy sobie sprawę, że liczba zmian jest duża i większość z nich wymaga określenia pewnych danych przez użytkownika, dlatego przygotowaliśmy specjalny kreator zmian VAT na 2013 r. Pozwoli on wszystkim użytkownikom na łatwe i szybkie dostosowanie programu do nowych uwarunkowań prawnych. Ponadto kreator został zaopatrzony w dokładny opis w pomocy do programu, dzięki czemu nasi użytkownicy w ciągu kilku minut będą mieli program gotowy do pracy w 2013 r.

Wydanie nowych wersji programów InsERT planujemy na drugą połowę grudnia.

5. Metoda kasowa

Stosowanie metody kasowej nie jest pomysłem nowym. Jest ona możliwa dla podmiotów mających status małego podatnika, czyli takich, których całkowity obrót w roku podatkowym nie przekroczył 1,2 mln euro. Z szacunków Ministerstwa Finansów wynika, że ponad 95% podatników mogłoby ją stosować, jednak stosuje poniżej 1%.

Dlaczego tak mało? Obecnie metoda ta, najprościej mówiąc, pozwala na odprowadzanie VAT-u należnego dopiero wtedy, gdy podatnik otrzymał zapłatę (lub część zapłaty) za sprzedaż, jednak nie później niż 90 dni od wystąpienia obowiązku podatkowego. Jednocześnie pozwalała na odliczenie VAT-u naliczonego po całkowitej zapłacie za zakupy. Nie była ona więc zbyt korzystna dla podatników. Stosowanie jej wiązało się także z dodatkowym wysiłkiem związanym z koniecznością monitorowania dat płatności zarówno otrzymywanych, jak i realizowanych.

Od stycznia 2013 r. znika obowiązek odprowadzania VAT-u należnego po 90 dniach mimo nieuzyskania zapłaty za sprzedane towary oraz pojawia się możliwość częściowego odliczania VAT-u naliczonego – w zapłaconej części.

Z przeprowadzonej przez nas ankiety wynika, że spora część podatników jest zainteresowana tym sposobem rozliczania podatku. Dlatego pracujemy już nad dostosowaniem naszych programów do korzystania z metody kasowej – dotyczy to linii InsERT GT oraz Navireo. Wprowadzamy w tym celu m.in. możliwość zapisów do rejestrów VAT na podstawie spłat rozrachunków oraz dostosowanie deklaracji VAT-7K. W ten sposób proces kontrolowania dat spłat należności oraz zobowiązań realizowanych czy to w formie przelewów bankowych, zapłat kartą, czy operacji kasowych będzie odbywał się automatycznie. Wydanie wersji obsługującej metodę kasową planujemy na pierwszą połowę stycznia 2013 r.