Święta jak z reklamy i polskie „zastaw się, a postaw się”? Warto zrezygnować z takiego podejścia, bo szczególnie w tym roku zorganizowanie Bożego Narodzenia na kredyt nie jest dobry pomysłem. Inaczej można obudzić się w Nowy Rok z finansowym kacem i jeszcze większymi problemami. Jak pokazują dane Intrum, wielu konsumentów w naszym kraju nie ma powodu do zadowolenia. 2/3 podaje, że po opłaceniu najważniejszych rachunków zostaje im w portfelu mniej pieniędzy niż rok temu^[1]. To skutki podwyżek cen, z którymi mieliśmy do czynienia w 2023 r. 32 proc. konsumentów przyznaje, że zdarza im się nie płacić na czas i to nawet często. Co 5. osoba nie widzi swojej przyszłości w jasnych barwach i jest przekonana, że wysoka inflacja zostanie z nami na zawsze. Dlatego aż 67 proc. konsumentów deklaruje, że na tegoroczne Boże Narodzenie chce wydać mniej niż w latach ubiegłych. Niektórzy jednak nie zrezygnują ze świątecznego przepychu, nawet jeżeli miałby on zrujnować domowy budżet.

2023: ciężki rok dla konsumentów

Jak wygląda sytuacja finansowa konsumentów w Polsce pod koniec 2023 r.? Odpowiedzi na to pytanie udziela raport Intrum ”European Consumer Payment Report 2023”. Jak wynika z opracowania, 34 proc. konsumentów w Polsce przyznaje, że w ciągu ostatniego roku nie zapłacili na czas przynajmniej jednego rachunku. Jeszcze w gorszej sytuacji są przedstawiciele pokolenia X (osoby urodzone w latach 60. i 70. XX w.) i rodzice – odpowiednio 39 i 38 proc. 1/3 (32 proc.) pytanych deklaruje, że często zdarza im się nie zapłacić w terminie. Chociaż najwięcej ankietowanych (47 proc.) przyznaje, że głównym powodem tej sytuacji jest zwykłe zapominalstwo, to jednak na drugim miejscu jest brak pieniędzy – 38 proc.

Trzeba wtedy sięgnąć po dodatkowy zastrzyk gotówki. 1/4 konsumentów biorących udział w badaniu Intrum przyznaje, że w ciągu ostatnich 6. miesięcy skorzystało z kredytu lub limitu na karcie kredytowej. Ponownie w przypadku rodziców ten odsetek jest jeszcze wyższy – 28 proc.

– Powyższe dane pokazują, że miesiące inflacji i wysokich stóp procentowych wpłynęły negatywnie na sytuację finansową konsumentów w naszym kraju. Zresztą, ankietowani Intrum mówią o tym otwarcie – 64 proc. konsumentów przyznaje wprost, że po opłaceniu rachunków zostaje im w portfelu mniej pieniędzy niż w zeszłym roku. Znaleźliśmy się w obliczu nowego kryzysu finansowego, dlatego to szczególnie ważne, aby w takich warunkach podejmować tylko odpowiedzialne decyzje dotyczące pieniędzy. Jest grupa konsumentów w naszym kraju, których po prostu nie stać na zorganizowanie wystawnych Świąt za ostatnie oszczędności lub co gorsze – na kredyt. Odwrotne podejście grozi znacznym pogorszeniem się sytuacji finansowej, która i tak jest już zła – ostrzega Anna Hyżyk, ekspert Intrum.

Sezon wyrzeczeń czy mądre podejście w kryzysie?

Kryzys i podwyżki dotykają wszystkich. Jednak ci konsumenci, którzy zdają sobie sprawę ze swojego położenia, są w lepszej sytuacji. Najlepiej, gdy aktywnie zadbają o poprawę swojego dobrobytu. Pocieszający jest fakt, że 67% konsumentów pytanych przez Intrum chce wydać na tegoroczne Święta mniej niż zazwyczaj. 61 proc. chce oszczędzić na takich wydatkach jak jedzenie na mieście czy zakup prezentów. Przeszło połowa (53 proc.) konsumentów planuje wydać mniej na kolejne wakacje. Co więcej, 6 na 10 (58 proc.) respondentów przyznaje, że rosnące koszty życia sprawiły, że stali się bardziej świadomi tego, ile miesięcznie wydają na rzeczy, których wcale nie potrzebują.

– Ograniczenie wydatków to zdecydowanie najlepsza taktyka na obecne czasy. Ważne, żeby konsumenci wytrwali w tych deklaracjach. Nadchodzące Święta będą zdecydowanie testem dla wielu, bo cześć konsumentów, niestety nawet w kryzysie nie wyobraża sobie rezygnacji np. z zakupu droższych prezentów – komentuje Anna Hyżyk, ekspert Intrum.

Część konsumentów (36 proc.) zwiększone wydatki, także te świąteczne chce sfinansować dzięki oszczędnościom. To dobra alternatywa i osoby, które mają odłożone środki, są w dobrej sytuacji – niestety 27 proc. konsumentów w naszym kraju nie posiada jakichkolwiek oszczędności.

–Trzeba jednak przyznać, że nie rozwiązują one wszystkich problemów. Oszczędności kiedyś się skończą i co wtedy? Kredyt! A to nie jest najlepsza opcja. W rzeczywistości, która stawia nam coraz poważniejsze wyzwania ekonomiczne, lepiej jest zmienić nawyki: nauczyć się wydawać mniej, oszczędzać, zacząć odpowiedzialnie prowadzić budżet domowy i zwracać uwagę na to, co kupujemy – dodaje Anna Hyżyk.

O European Consumer Payment Report:

Raport European Consumer Payment Report (ECPR) opiera się na badaniu przeprowadzanym wśród 20 000 konsumentów w 20 europejskich krajach (także w Polsce) na temat ich zachowań płatniczych i umiejętności zarządzania finansami gospodarstwa domowego. Tegoroczne badanie było przeprowadzane w okresie lipiec-wrzesień 2023.

Raport ECPR 2023 dostępy na stronie: https://www.intrum.pl/partner-biznesowy/raporty-i-analizy/raporty/european-consumer-payment-report-2023/

^[1] Dane zawarte w materiale pochodzą z raportu Intrum: European Consumer Payment Report 2023, listopad 2023 oraz z badania, na podstawie którego został przygotowany raport.