Każdy potrzebuje czuć się bezpiecznie - również pod kątem finansowym. Życie z dnia na dzień, bez żadnych awaryjnych środków, tego bezpieczeństwa nie gwarantuje. Tymczasem według danych z raportu Intrum ECPR Pulse 2024 aż 31% badanych Polaków nie zarabia wystarczająco dużo, by żyć komfortowo i bez stresu. 25% podkreśla, że na opłacenie rachunków i kredytów wydaje 61-80% swojej wypłaty^[1]. Czy tak napięty budżet pozwala na zbudowanie poduszki finansowej?

Z raportu Intrum ECPR Pulse 2024 wynika, że jedynie 46% Polaków jest w stanie odłożyć pieniądze każdego miesiąca, tak by móc pokryć nagłe wydatki lub oszczędzić na swoje cele. 11% nie odkłada co miesiąc ani złotówki^[2].

- Trudno się temu jednak dziwić, kiedy 13% badanych nie jest pewnych, czy da radę ze swoich zarobków zapłacić rachunki, a 64% wskazuje, że ma obecnie mniej pieniędzy niż rok temu^[3]. Pokazuje nam to, jak zła w ostatnim roku stała się sytuacja finansowa Polaków. Przyczyn możemy upatrywać między innymi w ciągle rosnących cenach produktów - mówi Kamila Stachowicz, ekspertka Intrum.

W efekcie aż 19% Polaków nie posiada rezerwy finansowej! Z badania „Budżety domowe Polaków” Quality Watch dla Rejestru Dłużników BIG InfoMonitor wynika, że mniej niż tysiąc złotych ma odłożone 11% z nas. 34% osób zgromadziło większe środki, jednak dalej są one mniejsze niż 10 tys. zł. Jedynie 38% Polaków deklaruje, że mają zasoby większe niż 10 tys. zł^[4]. Kwoty te są zbyt małe, by móc stanowić zabezpieczenie w sytuacji kryzysowej. Często też nie pozwolą pokryć nagłych wydatków.

Oszczędności Polaków, a reszta Europy

Dane dotyczące finansów Polaków nie napawają optymizmem. Warto jednak spojrzeć na tę kwestię z szerszej perspektywy i sprawdzić, jakie kwoty mają odłożone mieszkańcy pozostałych części Europy. Według danych z raportu Intrum ECPR Pulse 2024 aż 53% mieszkańców północy kontynentu jest w stanie odkładać pieniądze każdego miesiąca. Jest to wynik o 7 p.p. wyższy niż w Polsce, co nie powinno być dla nas zaskoczeniem, ponieważ w Unii Europejskiej istnieją znaczne różnice w zamożności między państwami członkowskimi. Jednak pomimo tego, aż 17% badanych nie odkłada nic. Jest to również najwyższy odsetek osób udzielających takiej odpowiedzi w całej Europie^[5]!

- Pod względem oszczędzania, choćby minimalnych kwot, Polska jest lepsza również od Europy Centralnej i Południowej (w obu przypadkach po 14%). Jedynie w Europie Wschodniej ten odsetek jest niższy i wynosi 10%^[6]. Dane te jasno pokazują nam, że z podobną sytuacją jak Polacy mierzy się również reszta Europy. Bez względu na to, o którym regionie kontynentu mówimy, zgromadzone środki są często zbyt małe, by zapewnić bezpieczeństwo finansowe - podkreśla Kamila Stachowicz, ekspertka Intrum.

Polacy chcą odkładać pieniądze

Fakt, że w portfelach zostaje mniej środków niż w ubiegłych latach wpływa na życie Polaków. Według raportu ECPR Pulse 2024 u 35% badanych ta sytuacja odbija się negatywnie na zdrowiu psychicznym, a dla 32% miała wpływ na pogorszenie się relacji z innymi. Aż 39% ankietowanych wskazuje, że z większym pesymizmem patrzy na swoją sytuacją finansową^[7].

Polacy zamierzają jednak oszczędzać. Według badania „Plany finansowe Polaków na 2024 r.” zrealizowanego dla BIG InfoMonitor, 40% Polaków planuje odkładać pieniądze. 26% deklaruje chęć lepszego kontrolowania swoich wydatków, a 20% chce je zmniejszyć^[8]. Czemu chcemy zbudować większe zaplecze finansowe? Powodem mogą być ostatnie wydarzenia. Ogromna inflacja w 2023 roku pokazała Polakom, że potrzebują środków na czarną godzinę.

Jak zbudować stabilność finansową?

Wielu Polaków nie ma żadnych dodatkowych środków lub są one mniejsze niż 10 tys. zł. Jednak takie kwoty nie pozwolą na utrzymanie się w przypadku braku dochodu. Według raportu “Budżety domowe Polaków” Quality Watch dla Rejestru Dłużników BIG InfoMonitor, co 5. osoba twierdzi, że w razie straty pracy, nie dałaby rady utrzymać się nawet przez miesiąc. 17% badanych miałoby środki wyłącznie na miesiąc, a 36% starczyłoby pieniędzy na co najmniej pół roku, z czego 14% nawet na dłużej niż rok^[9].

Odłożenie takiej kwoty, by pozwoliła nam na spokojne życie podczas szukania nowej pracy, nazywane jest poduszką finansową. Jej rekomendowana minimalna wysokość powinna umożliwić pokrycie naszych wydatków przez 3 miesiące.

Poniżej znajdziecie porady Kamili Stachowicz, ekspertki Intrum, która mówi, jak zwiększyć swoją rezerwę finansową:

1. Policz, jakie masz stałe opłaty miesięczne (rachunki, czynsz, ale też wydatki na jedzenie). Poczucie bezpieczeństwa oznacza coś innego dla każdej osoby. Dlatego zastanów się, czy zapewnią Ci je środki pokrywające te wydatki na 3, 6 a może 12 miesięcy? Dzięki temu wyliczysz, jak duże musi być Twoje zabezpieczenie finansowe.
2. Zacznij prowadzić swój domowy budżet. W ten sposób zobaczysz, ile realnie wydajesz i na co. Dzięki temu wyeliminujesz niepotrzebne zobowiązania. Z góry planuj każdy miesiąc i nie przekraczaj założonych limitów. Pomocne do tego będą aplikacje na komputer i telefon służące do zarządzania budżetem.
3. Kiedy dostaniesz wypłatę, od razu przelewaj na osobne konto ustaloną wcześniej kwotę. Możesz też ustawić zlecenie stałe. Takie działanie sprawi, że oszczędności będą systematycznie rosnąć. Unikniesz bowiem sytuacji, kiedy to pod koniec miesiąca wydałeś zbyt dużo i nie masz już środków na koncie, które możesz odłożyć.
4. Swoje fundusze możesz też trzymać na lokacie. Jeśli będziesz chciał wyciągnąć z niej pieniądze przed ustalonym terminem (np. 6 miesięcy), stracisz wszystko to, co na niej zarobiłeś. Dzięki temu unikniesz pokusy sięgania po te środki na codzienne wydatki.

Polacy nie mają dużych oszczędności, ale chcą je zbudować

Zapasy finansowe Polaków nie są duże. Co ciekawe jednak sytuacja pozostałych mieszkańców Europy wcale nie wygląda lepiej. Cały kontynent mierzył się w ostatnim czasie z kryzysem i inflacją, co mocno odbiło się na portfelach jego mieszkańców. Optymizmem napawa jednak fakt, że 40% Polaków planuje odkładać środki^[10]. Wymaga to jednak planu i determinacji - tak by każdego miesiąca odkładać określoną kwotę. Celem dla każdego powinno być zbudowanie poduszki bezpieczeństwa, która umożliwi spokojne utrzymanie się w przypadku utraty dochodów.

^[1] Intrum ECPR Pulse 2024, https://www.intrum.com/publications/european-consumer-payment-report/ecpr-2024-pulse/

^[2] Tamże.

^[3] Tamże.

^[4] Budżety domowe Polaków Quality Watch dla Rejestru Dłużników BIG InfoMonitor, https://media.big.pl/informacje-prasowe/822984/prawie-4-na-10-polakow-po-utracie-pracy-nie-mialoby-z-czego-zyc

^[5] Intrum ECPR Pulse 2024, https://www.intrum.com/publications/european-consumer-payment-report/ecpr-2024-pulse/

^[6] Tamże.

^[7] Tamże.

^[8] Plany finansowe Polaków na 2024 r. BIG InfoMonitor, https://media.big.pl/informacje-prasowe/att/2608656

^[9] Budżety domowe Polaków Quality Watch dla Rejestru Dłużników BIG InfoMonitor, https://media.big.pl/informacje-prasowe/822984/prawie-4-na-10-polakow-po-utracie-pracy-nie-mialoby-z-czego-zyc

^[10] Tamże